A. Giriş

Emeklilikte yaşa takılanlar (“EYT”) düzenlemesi olarak bilinen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 03.03.2023 tarihli 32121 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İşbu bilgi bülteninde kısaca EYT düzenlemeleri doğrultusunda işverenlerin bu süreçte yapması ve dikkat etmesi gereken konulara yer verilecektir.

B. EYT Düzenlemesi ile Değişen Emeklilik Koşulları

Kanun ile birlikte getirilen yeni değişiklik sonrası, 08.09.1999 tarihi ve öncesinde sigorta kaydı olan işçiler, prim gün sayısı ve sigortalılık süresini[1] doldurmuş olmaları halinde yaş şartı aranmaksızın, emeklilik koşullarını sağladıkları kabul edilerek EYT düzenlenmesinden yararlanabileceklerdir.

C. İşverenlerin Emeklilik İşlemlerinde Yapması Gerekenler

EYT düzenlemeleri kapsamında işçilerin emekli olabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (“SGK”) işten çıkış bildirgelerini sunma zorunlulukları bulunmaktadır. Bu doğrultuda, emeklilik işlemleri için işverenlerine başvuran işçilerin SGK’dan alınmış ‘Emekli Olur’ yazısı getirmesi şartı bulunmamakta olup işçilerin ‘‘www.sgk.gov.tr’’ internet adresinde yer alan “Ne Zaman Emekli Olurum” uygulamasından veya e-Devlet platformundan sunulan, aşağıda listelenmiş uygulamalardan işçilerin emeklilik şartlarını sağlayıp sağlamadığının tespitinin yapılması mümkündür:

• SGK Tescil ve Hizmet Dökümü
• Sosyal Güvenlik Kayıt Belgesi
• Çalışma Hayatım

Bu çerçevede, işverenlerin ‘‘Emekli Olur’’ yazısı almaları için işçileri SGK’ya yönlendirmemesi ve e-Devlet üzerinden temin edilecek bilgi ve belgelere istinaden işten çıkış işlemlerinin 08 ‘Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle’ kodundan yapılıp; işten çıkış bildirgelerinin düzenlenmesi gerekmektedir. İşverenlerce, sadece hizmetlerinde tereddüt olan işçiler için SGK’dan resmi yazı talep etmeleri gerekmektedir.

D. EYT Kapsamında Emekli Olan İşçilerin Tekrar İşe Başlamaları

EYT düzenlemesi uyarınca emekli olan ve sosyal güvenlik destek priminden yararlanma hakkı bulunan işçilerin, emeklilik aylıkları kesintiye uğramadan tekrar aynı işyerinde veya farklı işyerinde çalışmaya başlamaları mümkündür. Bu halde; sosyal güvenlik destek primini ödeme yükümlülüğü ise işverenlerde bulunmaktadır.

Kanun gereği, emeklilik talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilerek işten çıkışı yapılan işçilerin, işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde aynı işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanmaktadır. Dolayısıyla, tekrar aynı işyerinde çalışmak isteyen işçiler yönünden işverenlerce 30 günlük süreye dikkat edilmesi gerekmektedir. İşçilerin, emekli olduktan sonra farklı bir işyerinde çalışmaya başlaması veya 30 günlük süreden sonra aynı işyerinde işe girişlerin yapılması halinde ise işe girişlerde uygulanacak 5 puanlık indirim söz konusu olmayacaktır.

Tüm bunlara ek olarak, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan işçinin işten ayrılması halinde, söz konusu işçiden dolayı bu indirimden tekrar yararlanılması da mümkün değildir.

E. Genel Değerlendirme ve Sonuç

EYT düzenlemeleri neticesinde, birçok işçinin emeklilik şartlarını sağlamış olması nedeniyle işverenlerine başvurarak kıdem tazminatları ve hak etmiş oldukları diğer işçilik alacakları kalemlerinin ödenerek işten çıkış bildirgelerinin düzenlenmesini talep etmesi söz konusu olacaktır.

Bu çerçevede, işverenler açısından izlenmesi gereken hukuki süreçte, özellikle işçilerin emeklilik şartını sağlayıp sağlamadığı ve yapılacak ödeme kalemlerinin net bir şekilde tespiti ile ileride olası bir uyuşmazlık yaşanmaması adına işten çıkış ve tekrar işe giriş işlemlerinin doğru bir şekilde yürütülmesi gerekmektedir. EYT kapsamında işten çıkış ve tekrar işe giriş süreçleri ve konuya ilişkin başka soru veya talepleriniz için bizlerle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu

[1] https://gulachukuk.gen.tr/emeklilikte-yasa-takilanlar-eyt-duzenlemesinden-yararlanabilecek-kisiler-hakkinda-bilgi-bulteni/