A. Giriş

31.12.2020 tarih ve 31351 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun(“Kanun”) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) hamiline yazılı pay senetlerinin düzenleyen maddelerinde değişiklikler yapılarak anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senetlerinin ve sahiplerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na (“MKK”) bildirilmesi zorunlu kılınıştır.

İşbu bilgi bülteninde, şeffaflığı güçlendirmek amacıyla yapılan bu değişiklik çerçevesinde 1 Nisan 2021 tarihi itibariyle uygulanmaya başlanacak olan hamiline yazılı paylara ilişkin yeni düzenden ve Kanun ile TTK’da yapılan diğer değişikliklerden bahsedilecektir.

B.  Yapılan Değişiklikler

 ♦Hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin MKK’ya bildirilmesi yükümlülüğü hakkında

Kanun çerçevesinde 01.04.2021 tarihi itibariyle, hamiline yazılı pay senedi sahipleri, pay sahipliğinden doğan haklarını ancak pay sahipliğinin MKK’ya bildirilmiş olması kaydıyla şirkete karşı kullanabileceklerdir.

Bunun için hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin 31.12.2021 tarihine kadar ellerindeki senetlerle birlikte şirket yönetim kuruluna başvurmaları gerekmektedir. Burada pay sahibine yüklenen sorumluluk bu bildirimin yapılması ile sona ermektedir.

Pay sahibince yapılan bu başvuru üzerine şirketlerin yönetim kurullarının başvuru tarihinden itibaren 5 gün içerisinde şirketin hamiline yazılı pay senetlerinin sahiplerini ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’ya bildirmeleri gerekmektedir. Aksi halde yönetim kurulu üyeleri hakkında 20.000,00-TL bedelinde idari para cezasına hükmedilebilecektir.

 ♦Hamiline yazılı pay senedi basımının MKK’ya bildirilmesi yükümlülüğü hakkında

Mevcut durumda TTK[1] uyarınca, anonim şirket yönetim kurulları, pay bedellerinin tamamen ödenmesi tarihinden itibaren 3 ay içinde hamiline yazılı pay senedi basımına ilişkin karar alıp bu kararı tescil ve ilan ettirerek basılı hisse senetlerini ortaklara dağıtmaktadır.

01.04.2021 tarihi itibariyle anonim şirket yönetim kurullarının ayrıca, hamiline yazılı basılı pay senetlerini ortaklara teslim etmeden önce hamiline yazılı pay senedi sahipleri ile sahip oldukları paylara ilişkin bilgileri MKK’ya bildirmeleri gerekecektir.

Yine bu bildirimin yapılmaması halinde Yönetim Kurulu üyeleri hakkında 20.000,00-TL Bu bildirimin yapılmaması halinde Yönetim Kurulu üyeleri hakkında 20.000,00-TL idari para cezasına hükmedilebilecektir.

 ♦Hamiline yazılı pay senedi devrinin MKK’ya bildirilmesi yükümlülüğü hakkında

Mevcut uygulamada hamiline yazılı pay senetlerinin üçüncü kişilere devrinin geçerli olabilmesi için için, pay senedinin devralana teslim edilmesi yeterlidir.

Kanun çerçevesinde ise 01.04.2021 tarihi itibariyle hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde devralanın pay sahipliği haklarını kullanabilmesi için devri MKK’ya bildirmesi de gerekecek olup, bu bildirim yapılmadan yapılan devir, şirket veya üçüncü kişiler için hüküm ifade etmeyecektir.

Ayrıca hamiline yazılı pay senedini devralan yeni pay sahibin MKK’ya bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde 5.000,00- idari para cezası uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

 ♦Hamiline yazılı payların devir yasağı hakkında

Kanun ile bazı gerekli hallerde şirketlere, genel kurul toplantısının yapılacağı gün hamiline yazılı payların devrinin yasaklama imkanı tanınmıştır.

 ♦Genel kurul toplantısına katılım hakkında

Mevcut durumda halka açık olmayan anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senedi sahipleri, şirket genel kurul toplantılarına sadece senedin zilyedi olduklarını ispatlamak yöntemiyle katılabilmektelerdir. Kanun, bu düzenlemeyi kaldırarak  01.04.2021 itibariyle  hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin genel kurul toplantısına katılmaları için;
 >genel kurul toplantısı tarihinden bir gün öncesine kadar hamiline yazılı pay senetlerini ellerinde bulundurduklarını ispat ederek genel kurul toplantısına katılım için giriş kartı almaları,
 >hamiline yazılı pay senedi, giriş kartının verilmesinden sonra devralındıysa, yapılan pay devrini ispatlamaları gerekmektedir.

Bunun dışında Kanun uyarınca, anonim şirketler genel kurul toplantısına katılabilecek hamiline yazılı pay senedi sahipleri listesi, 01.04.2021 tarihi itibariyle MKK’dan alınacak bilgiler esas alınarak düzenlenecektir.

 ♦Şirketlerin genel kurul toplantı ve müzakere defterleri, pay defterleri ve yönetim kurulu karar defterleri hakkında

Kanun ile Ticaret Bakanlığı’na şirketlerin pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin elektronik ortamda tutulmasını zorunlu kılma yetkisi verilmiştir.

C.  Genel Değerlendirme ve Sonuç

Kanun ile suç kaynaklı malvarlığı değerlerinin aktarılmasının ve terörün finansmanının önlenmesi gerekçesi ile TTK’da yapılan değişiklikler ile her ne kadar hamiline yazılı pay sahipleri ile payların kayıt altına alınması yoluyla şeffaflığı sağlamayı amaçlıyor da olsa, anonim şirketlerin “anonim” olmasını sağlayan ve şirket türüne adını veren pay sahiplerinin kim olduğunun bilinmemesi özelliğinin büyük oranda zedelendiği ortadadır.

Bunun yanı sıra Kanun, getirilen değişikliklerin ilmühaberlere uygulanıp uygulanmayacağı, yapılması zorunlu kılınan bildirimlere ilişkin usul, esas ve ücretler gibi önemli hususları belirlememiş olduğundan bu hususların açıklığa kavuşturulabilmesi için Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılacak tebliğlerin beklenmesi gerekmektedir.

Saygılarımızla,
Gülaç Hukuk Bürosu

[1] Bkz: TTK madde 486